Klavye
Üzerinde harf, rakam ve sembolleri içeren tuşlarıbulunduran ve bunlara basıldığında ekranda görüntüleyerek, bilgisayara veri ve komut girişini sağlayan birime “klavye (keyboard)” adıverilir.Klavye, bilgisayarla kullanıcı arasında iletişim kurmayı sağlayan önemli bir aygıttır. Her ne kadar dokunmatik ekranlar ve sesli kumanda sistemleri yavaş yavaş bilgisayar dünyasına girmekteyse de klavye vazgeçilmez bir donanımdır.
Klavyenin İç Yapısı ve Çalışma Prensibi
Klavye, üzerindeki tuşlar aracılığı ile kullanıcının bilgisayara sinyaller göndermesini sağlar. Klavyenin içerisinde, basit bir mikroişlemci ve tampon bellek bulunmaktadır. Bir tuşa basıldığında, tuşun bağlı olduğu elektronik devre harekete geçerek hangi tuşa basıldığında bilgisayara iletir. Bilgisayar da bu bilgiyi işler.
Standart Klavye Tuşlarının Görevleri
1. Esc tuşu (Esc=Escape): O anda işletilmekte olan komutu veya aktif olan menüyü
iptal eder.
2. Tab tuşu (Tab=Tabulate): Bir programda değişik konumlara atlamaya ya da
yazılmışkelimeyi veya “cursor” yani imleci genellikle 8 karakter sağa atmaya yarar.
3. Caps lock tuşu (Caps=Capitals): Basıldığında devamlıbüyük harfle yazıyazmayı
sağlar. Bu tuşa basıldığında klavyenin sağüst köşesinde bulunan “Caps Lock” ışığı
yanar.
4. Shift tuşu: Klavyenin sol ve sağında birer tane bulunur. Klavyeden geçici olarak
büyük ve küçük harf yazmada kullanılır. Ayrıca üzerinde iki ayrıkarakter bulunan
tuşlardan, sol üst kısımdakileri yazdırır.
5. Ctrl tuşu (Ctrl=Control): Diğer tuşlarla birlikte kullanılır ve kullanılan program
tarafından belirlenen işlevleri yerine getirir. Genellikle “kısayol” tuşbirleşiminde
kullanılır.
6. Windows tuşu: Windows işletim sistemine ait “Başlat” menüsünü açar. Sağda ve
solda olmak üzere iki tanedir.
7. a) Alt tuşu (Alt=Alter): Komutların çalıştırılmasında diğer tuşbirleşimi ile birlikte
kullanılır. Genellikle kısayol amaçlı kullanılır.
b) Alt Gr tuşu (Gr=Group): Tuşların sağalt köşesinde bulunan karakterleri
yazdırmak için kullanılır.
8. Space Bar tuşu (En altta uzun simgesiz tuş): Yazıyazarken tek karakter boşluk
vermek için kullanılır.
9. Sağtuşmenüsü: Farenin sağtuşuna basıldığında ekrana gelen menüye bu tuş
yardımıyla da ulaşabiliriz.
10. Enter tuşu: Yazıyazarken paragraf başıyapmak için ve programlarda bir komutu
çalıştırmak amaçlı kullanılır.
11. Yön tuşları: İmlecin sola, sağa, aşağıve yukarıdoğru hareketlerini yön tuşlarıile
sağlarız.
12. Rakam ve işlem tuşları: “Num Lock” tuşu aktifken burada bulunan rakam ve
işlem tuşları kullanılır.
13. Num Lock tuşu: “Rakam ve işlem tuşları”nıkullanmak için “Num Lock” tuşunun
aktif edilmesi gerekir. Num Lock tuşu aktif edildiği zaman klavyenin sağüst
köşesindeki ledlerden sol baştaki yanar.
14. Tuşaktivasyon ledleri: Num Lock, Caps Lock ve Scroll Lock tuşlarının aktif olup
olmadıklarıburada bulunan ledlerin yanıp yanmadıklarından anlaşılır.
15. a) Print screen tuşu: Ekranda bulunan görüntüyü hafızaya alır. Daha çok eğitim
amaçlıkullanılır. (DOS modundayken ekranda ne varsa doğrudan yazıcıya basar.)
b) Scroll lock tuşu: DOS işletim sisteminde imleci sabit tutarak yön tuşlarıişe
ekranın aşağıve yukarıkaymasınısağlar. Günümüzdeki işletim sistemlerinde de
bazı programlarda aynıgörevi üstlenmektedir. “Scroll Lock” tuşu basılıyken
klavyenin sağüst tarafında “Scroll Lock” ışığıyanar.
c) Pause tuşu: Daha çok DOS ekranındayken yapılan işlemlerin bir tuşa basılıncaya
kadar durdurulmasını sağlar.
16. Backspace tuşu: Genellikle imlecin solundaki karakterleri silme işlevini görür.
17. Fonksiyon tuşları: Bu tuşlar her programlama dilinde ve işletim sisteminde farklı
görevler almıştır. F1’den F12’ye kadardır. Örneğin; F1 tuşu işletim sistemlerinde ve
programlarda yardım dosyalarının açılmasıamacıile kullanılır.
Klavye Çeşitleri
a) F klavye: Bilgisayarda F klavye kullanımıTürkçe doküman yazanlar için çok uygundur diyebiliriz. Çünkü F klavyede harfler Türkçe yazım diline uygun olarak
sıralandırılmıştır. Türkçe bir kelimeyi oluşturan harflere parmakların daha kolay ulaşması
mantığıyla kullanılır. Daktiloya çok benzerdir. Bu nedenle daktiloyu 10 parmak kullanabilen
insanlar kolayca ve hızlı şekilde F klavye kullanabilmektedirler.
b) Q klavye: En çok kullanılan klavye modeli Q klavyedir. İngiliz diline göre
düzenlenmiştir. Bir bilgisayar alırken eğer seçiminizi özel olarak belirtmezseniz, gelen
klavye tipi genellikle Q klavye olur. Q klavye de kendi içerisinde İngilizce ve Türkçe olmak üzere ikiye ayrılır.
Fare
Fare (mouse), klavyeden sonra bilgisayarda kullanılan
en yaygın girdi aygıtıdır ve klavyeye nazaran daha basittir.
Grafik ara birimi kullanılmaya başlandığından beri fare
desteği programlar içine yerleştirilmeye başlanmıştır.
Bilgisayar programlarının çoğu, özellikle Windows işletim sistemi altında çalışan programlar fareye gereksinim duymaktadırlar ve farelerin yaygınlaşması da Windows 95 işletim sistemi ile birlikte başlamıştır.
Farenin İç Yapısıve Çalışma Prensibi
Klasik farelerde mekanik parça, farenin altında bir deliğin içerisinde bulunan ve
farenin hareketine göre yuvarlanan bir toptur.
Farenin içyapısıve çalışma prensibi şöyledir;
1. Farenin altında bulunan top, iki adet silindire değer ve fare hareket ettiğinde bu
silindirler dönerek uçlarına bağlıçarklarıçevirir. Biri farenin yukarı- aşağıhareketini,
diğeri ise sağa - sola hareketini sağlar. Bu çarkların iki yanında ışık yayıcılar (led) ve ışık
algılayıcılar (detektör) bulunur.
2. Bu silindirlerin ucuna bağlıçarklar üzerinde delikler vardır. Bu delikler ışık yayıcı
dediğimiz led’den çıkanışığıbir keser bir açarlar.
3. Işık algılayıcıdediğimiz detektörler ise ledlerden gelen bu kesik kesik ışığı
algılarlar. Işığın kesilip tekrar gelme hızına göre bu bilgiyi bilgisayarın işlemcisine (CPU)
gönderirler.
4. İşlemci (CPU), kendisine gelen bu bilgiyi işleyerek çarkın dönüşsayısınıhesaplar.
Buna göre de, yani çarkın dönüşsayısına göre de ekrandaki oku hareket ettirir. Topun
yanındaki üçüncü bir silindir ise topu desteklemek içindir.
5. Farenin diğer elemanlarıise butonlardır. Butonlara basıldığızaman farenin
içerisinde bulunan işlemci, buna ait bir veri satırıoluşturarak CPU’ya (mikroişlemci)
gönderir. CPU kendi içersinde bu komutu işler ve ilgili işlemi yürütür.
Topun sağlıklıhareket etmesi için farenin altına "pad" denilen lastik bir yüzey
konulur.